لبته هفت سال برای یک کامپیوتر هم عمری است! اما اگر رشد RAM را در دو سال اخیر و یا حتی در نیمه ی اول سال 2000 با انتهای آن مقایسه کنید باز هم درصد رشد بالایی را خواهید دید. برای مثال از سال 1997 تا 2000 به طور متوسط مقدارRAM ، یک افزایش 237 درصدی داشته و یا حتی افزایش مقدار RAM در نیمه دوم سال 2000 نسبت به نیمه ی اول یک رشد 46 درصدی را نشان می دهد.

در هر صورت هر چه RAM و حافظه ی بیشتری داشته باشیم، هنگام ذخیره ی عکس ها و یا اجرای بازی ها عملکرد بهتری خواهیم داشت (خصوصاً در مورد بازی های جدید که به حافظه ی بیشتری نیاز است.) افزودن RAM باعث می شود حافظه ی کامپیوتر شما سریع تر از درایو دیسک سخت عمل کند و هر چه حافظه سریع تر و بهتر اجرا شود داده ها با تنگنای کمتری منتقل می شوند.

● گرافیک و چندرسانه ای ها

برنامه های کاربردی گرافیکی و چند رسانه ای همواره به حافظه ی بیشتری نیاز دارند و شاید بیشترین فایده ی RAM، زیاد، متوجه اینگونه برنامه ها باشد. تحقیقاتی که توسط سازمان های Crucial Technology و eTesting Labs انجام شد نشان می دهد اگر در یک سیستم Win 2000 که برنامه های چندرسانه ای را اجرا می کند، مقدار RAM را از MB64 به MB256 افزایش دهیم در آن صورت عملکرد سیستم 5/102 درصد افزایش خواهد یافت. اگر مقدار RAM در چنین سیستمی به MB384 برسد در آن صورت عملکرد سیستم یک افزایش 115 درصدی را نشان می دهد.

▪ با چنین مقدار RAM شما می توانید چندین برنامه ی چندرسانه ای و گرافیکی مانند:

Adobe Premiere 5) ,

Adobe Photoshop 5.0

Macromedia Director 7.0 ,

Macromedia DreamWeaVer 2.0,

Netscape Navigator 4.6

و Sonic Foundry Sound Forge 4.5 را به طور همزمان داشته باشید و بطور مکرر از یک برنامه وارد برنامه دیگری شوید. البته در چنین سیستم هایی لازم است که پردازشگر های سرعت بالایی مانند Athlon 800MHz و یا Pentium III با سرعت Mhz500 نیز نصب شود.

اما نکته ی مهمی که باید به آن توجه کنید این است که گرچه با افزایش RAM عملکرد سیستم بهتر می شود اما هر چه این افزایش بیشتر شود، روند بهبود عملکرد نسبت به قبل سرعت کمتری دارد. تا جایی که دیگر با افزایش RAM عملکرد سیستم تغییر نخواهد کرد.

گرچه ارتقاء RAM در سیستم های Pentium بهبود آشکاری در عملکرد سیستم نشان می دهد اما این عمل در سیستم های Athlon 800 از نتایج بهتری برخوردار است. برای مثال ارتقاء RAM از MB64 به MB256 در سیستم های Pentium عملکرد سیستم را 1/44 درصد زیاد می کند، درحالی که با همین مقدار افزایش RAM ، عملکرد سیستم های Athlon، 5/102 درصد افزایش می یابد.

طی مطالعات دیگری که در رابطه با تاثیر ارتقاء RAM بر روی عملکرد سیستم های Win2000 در ادارات صورت گرفت معلوم شد که با ارتقاء RAM از MB64 به MB128عملکرد سیستم ها 17 درصد بهتر شده است اما وقتی افزایش RAM از MB128بیشتر شد، بهبود چندانی بدست نیامد. برای مثال وقتی مقدار RAM از MB128 به MB256 رسید، عملکرد سیستم تنها یک درصد افزایش یافت. مطالعات اخیر نشان می دهد علاوه بر افزایشRAM ، بهبود عملکرد سیستم رابطه ی مستقیمی با سرعت پردازشگر دارد و به همین دلیل افزایش RAM در سیستم هایی که پردازشگرهایشان دارای سرعت بالا هستند از بازدهی قابل ملاحظه ای برخوردار است.

● حرکت در اینترنت

ارتقاء RAM بر بسیاری از کاربردهای اینترنت مانند صفحات Shock Wave , Flash , Java Script , XML و Read Audio، برش های صوتی تصویریQuick Time , Windows Media و VRML تاثیر گذاشته و باعث بهبود آنها می شود خصوصاً وقتی که این ارتقاء از MB32 به MB64 و یا MB96 باشد. اما وقتی افزایش RAM از مرز MB96 می گذرد دیگر افزایش محسوسی در زمان و سرعت بارگذاری صفحات دیده نمی شود.

با افزایش RAM از MB64 به MB128، عملکرد برنامه ی Java بهتر و آسانتر خواهد شد و وقتی این افزایش به MB 256 رسید باز هم می توانیم بهبود عملکرد را ببینیم در حالی که افزایش RAM از MB 64به مقادیر بالاتر در مورد سایر کاربردهای اینترنتی تنها موجب پدید آمدن بهبود کمی در عملکرد آنها می شود.

● بازی

بازی های کامپیوتری، برنامه های پیچیده ای هستند و به حافظه ی زیادی نیاز دارند تا بتوانند گرافیک واقعی خود را به معرض نمایش بگذارند. چیزی که مانیتور نمایش می دهد سیگنال های ویدیویی(تصویری) است که کارت تصویر (کارت گرافیکی) از طریق یک کابل به آن می فرستد. کارت تصویر از RAM موجود بر روی برد خودش استفاده می کند. این RAM با حافظه ای است که بر روی برد اصلی قرار دارد فرق می کند. اگر حافظه ی مورد نیاز یک بازی بیش از مقدار RAM موجود بر روی کارت تصویر باشد، کارت تصویر برای تامین فضای کافی از RAM موجود بر روی برد اصلی کمک می گیرد. یعنی داده های باقی مانده را در آنجا قرار می دهد و برای اجرای بازی، این داده ها را از آن قسمت گرفته و یا دوباره به آن قسمت می فرستد. این کار را یک درگاه پیشرفته ی گرافیکی انجام می دهد و از طریق همین درگاه است که داده هایی بر روی RAM کارت تصویر که جا نشده اند به RAM برد اصلی منتقل می شوند.

ارتقاء RAM همیشه برای بازی ها و برنامه های کاربردیِ شبیه به آن که دارای ساختار تصویری حجیمی هستند بسیار مفید است.

● بیشترین ظرفیت

برای فهمیدن این که واقعاً سیستم تان از چقدر RAM می تواند پشتیبانی کند، راهنمای برد اصلی را بخوانید. اگر عمر سیستم شما بیش از دو سال باشد، احتمالاً نمی توانید مقدار زیادی RAM به آن اضافه کنید اما بردهای اصلی کامپیوترهای جدید می توانند 1GB از RAM را پشتیبانی کنند. محدودیت های فیزیکی برای زیاد کردن RAM با توجه به تعداد و نوع شیارها فرق می کند. برای مثال سیستمی که دو شیار DIMM دارد می تواند مقدار GB1 از RAM را پشتیبانی کند. در هر یک از این شیارها می توان یک قطعه DIMM با ظرفیت MB512 قرار داد.

البته برای بیشتر مردم بجای محدودیت فیزیکی، محدودیت مالی وجود دارد. چرا که هر چه مقدار RAM را افزایش دهید نسبت به مقدارهای قبلی باید پول بیشتری بپردازید. اما از آنجایی که سیستم های ویندوز 95،98 ،NT و 2000 از نظر نرم افزاری محدودیت RAM دارند و از مقادیر بسیار بالای RAM پشتیبانی نمی کنند لذا لزومی به افزایش گیگابایتی RAM نیست و از این نظر مساله ی محدودیت مالی نیز منتفی می شود!

هنگام ارتقای RAM ابتدا مطمین شوید که آیا مقدار RAM افزوده شده با سرعت ساعت پردازشگرتان سازگاری دارد یا نه؟ برای مثال اگر سرعت ساعت سیستم شما MHz100 است RAM PC100 و اگر سرعت ساعت پردازشگرتان MHz133 است برای داشتن عملکردی بهتر RAM PC133 را خریداری کنید. اکثر بردهای اصلی وقتی که مقدار RAM زیاد شده با سرعت ساعت سیستم سازگاری نداشته باشد به طور پیش فرض از حداکثر RAM سازگار با سرعت ساعت سیستم استفاده می کنند که به طبع از مقداری که زیاد کرده اید، کمتر است.

بدیهی است که در چنین حالتی تنها این پول شماست که هدر می رود چون عملاً از RAM اضافه شده هیچ استفاده ای نمی کنید. همچنین RAMهایی که برای سرعت بالا هستند از نظر مگابایت گرانتر از RAMهایی هستند که برای سرعت ساعت پایین تر می باشند و حتی حالت بدتری نیز امکان دارد و آن این است که برخی از بردهای اصلی به طور اتوماتیک سرعت حافظه را تنظیم نمی کنند و درنتیجه باعث بوجود آمدن پیغام خطا و یا ظاهر شدن علایمی شبیه به آنچه که هنگام خرابی ویندوز پدید می آید می شوند.

سه نوع اصلی RAM عبارتند از , PC 100 PC66 و PC 133. نوع دیگری از RAM بنام PC 266 یا DDR133 RAM می باشد که برای سیستم هایی با سرعت ساعت MHz266 ساخته شده است. این RAM جدیداً به بازار آمده است.

با رشد فن آوری پردازشگرها و افزایش سرعت آنها، وجود حافظه هایی که با این پردازشگرها مناسب باشند نیز احساس می شود. یعنی هرچه پردازش سریع تر شود حافظه نیز باید به همان نسبت بیشتر شود.

بعضی از سیستم ها تنها می توانند مقدار معینی از حافظه را نگه دارند و اگر حافظه ی نصب شده از این مقدار بگذرد سیستم نمی تواند این حافظه ی افزوده را پوشش دهد و در نتیجه عملکرد آن کم می شود. البته این کاهش عملکرد به نحوه ی استفاده از سیستم نیز بستگی دارد و منظور این نیست که عملکرد سیستم نسبت به قبل کمتر می شود بلکه منظور این است که عملکرد سیستم پس از افزایش RAM چیزی نیست که کاربر از آن انتظار دارد و در مقایسه با زمانی که حافظه از 32 مگابایت به 96 مگابایت افزایش می یابد به نظر تغییر چندانی نمی کند.

● نصب

خوشبختانه عمل نصب حافظه، زمانی که مقدار آن زیاد می شود کار مشکلی نیست. البته در مورد سیستم هایی که قبل از پردازشگرهای Pentium II ساخته شده اند باید بگوییم برای افزایش RAM ، نمی توان آن را به صورت یکپارچه در داخل سیستم قرار داد بلکه مجبوریم قطعات RAM را به صورت جفت قرار دهیم. برای مثال اگر بخواهیم یک RAM MB128 داشته باشیم مجبوریم از دو MB RAM64 استفاده کنیم.

اما سیستم های فعلی از این نظر انعطاف پذیری بیشتری دارند.

هر حافظه ی RAM به صورت یک قطعه است که بر روی آن چیزهای دندانه ای مانندی وجود دارد که به آنها Pin (پایه) گفته می شود و از طریق این Pinها است که قطعه ی RAM در داخل شیار موجود بر روی برد اصلی قرار می گیرد. ابتدا پایه های برجسته ی RAM را با شکاف های موجود بر روی برداصلی تنظیم کرده و سپس آن را به طور مستقیم به سوی برد اصلی فشار دهید تا زایده هایی که در دو طرف هستند به طرف بالا حرکت کرده و در مکان مناسب قرار گیرند و قفل شوند. اگر شما بر روی قطعه ی RAM فشار وارد کنید، این زایده ها به طور خودکار به بالا حرکت می کنند. به این ترتیب می بینید که سخت ترین کار در نصب یک RAM باز کردنِ درِ Case است. نصب تمام RAM ها به همین روش است ربطی به اندازه ی آنها ندارد.

برای نصب ابتدا مطمین شوید که به زمین اتصال دارید. منظور از اتصال به زمین، اتصال بخش هایی از یک مدار الکتریکی به یک رسانا به نام زمین است که به عنوان مرجع سایر ولتاژهای درون مدار عمل می کند. رسانای زمین در تخته مدارهای نصب شده معمولاً به شاسی یا چهارچوب فلزی که قطعات الکترونیکی را نگه می دارد متصل است. شاسی نیز به سیستم زمین پریز برق وصل است. این کار برای جلوگیری از شوک الکتریکی، بسیار مهم است.

ولتاژهای پایین بکار رفته در تراشه های حافظه، آنها را نسبت به الکتریسته ی ساکن بسیار حساس می کند و به همین دلیل اگر هنگام نصب از جانب دستان شما بارالکتریکی وارد قطعه ی حافظه ی جدید شود آن را خراب می کند. ساده ترین کار برای انتقال الکتریسته ی ساکن به زمین، لمس کردن منبع تغذیه است. همچنین قبل از باز کردن در Case مطمین شوید که باعث بی اعتبار شدن گارانتی سیستم تان نمی شوید. بعضی از تولیدکنندگان، Case را پلمپ

می کنند و از خریداران می خواهند که تنها به تکنسین های مجاز اجازه دهند که به ارتقاء RAM اقدام نمایند.

● کنترل و اداره ی RAM

بعضی از کاربران به اشتباه فکر می کنند که مقادیر زیاد RAM نسبت به مقادیر کوچک نگه داری و توجه بیشتری نیاز دارند اما حقیقت این است که بعد از ارتقاء RAM مثلاً از MB192 به MB256 و یا بیشتر دیگر کارچندانی برای کاربر باقی نمی ماند تا برای بهبود عملکرد سیستم انجام دهد. اگر شما تنظیمات مربوط به حافظه را به گونه ای تغییر داده باشید که به طور دستی مقدار RAM استفاده شده را پیکربندی کند در آن صورت مجبور به انجام یکسری تنظیمات مناسب با آن خواهید بود و یا این که می توانید به ویندوز اجازه دهید تا این کار به عهده بگیرد. زیبایی سیستم عامل ویندوز توانایی و قابلیت آن در مدیریت و اداره ی منابع سیستم مانند RAM است بی آن که مداخله ای از جانب کاربر صورت بگیرد.

● اشتباهات متداول

بزرگترین اشتباهی که کاربران هنگام ارتقاء RAM انجام می دهند خرید قطعات حافظه ای نامناسب است. به این ترتیب کامپیوتر قادر به شناسایی چنین RAM ناسازگاری نیست. یک RAM نامناسب می تواند موجب خرابی کامپیوتر شود.

حافظه ی SIMM می تواند بر روی بردهایی استفاده شود که شیار حافظه ی آنها 30 پایه و 72 پایه است.حافظه ی DIMM،168 پایه داشته و نیازی به این که به صورت جفت استفاده شود ندارد. این نوع حافظه دارای یک مسیر 64 بیتی است و به همین دلیل برای استفاده با اکثر پردازشگرهای جدید مناسب به نظر می رسد.

نوع دیگری RAM که حدود یکسال است تولید می شود Direct Rambus Dynamic نام دارد. این RAM ها در قطعاتی که RIMMنامیده می شوند به بازار ارایه می گردند و برای استفاده به یک برد اصلی سازگار با آنها نیاز دارید:

کتابچه ی راهنمایی که همراه کامپیوترتان وجود دارد و یا پایگاه وب کارخانه ی تولید کننده ی آن را به خوبی بررسی کنید تا از نوع و سرعت RAM توصیه شده برای کامپیوترتان آگاه شوید. قطعات حافظه یی بکار رفته در سیستم های جدید که دارای معماری RAMBUS هستند شبیه به حافظه های DIMM می باشند اما از این حافظه ها نمی توان در این سیستم ها استفاده کرد چرا که سیستم های مذکور با حافظه های DIMM سازگاری ندارند.

● گارانتی

خرید مقدار زیادی RAM در حقیقت نوعی سرمایه گذاری قابل توجه است که البته بسیاری از مشتریان ترجیح می دهند با یک گارانتی، پشتیبانی برای این کار داشته باشند. شاید RAM هایی که مارک های شناخته شده ای دارند کمی گرانتر از بقیه باشند ولی در عوض گارانتی طولانی تری دارند. این نوع RAMها از RAMهای معمولی سریع تر هستند اما قیمت آنها در هر قطعه ی 168 پایه ای، 16000 تومان گرانتر از سایر RAMها است.

بعضی از تولید کنندگان معمولی حافظه، جنس خریداری شده را برای همیشه (مادام العمر) گارانتی می کنند. این نوع RAMها قابل اعتمادترند اما بعضی از تولیدکنندگان نیز RAMهای ارزانتری مانند OEM تولید می کنند. این RAMها به خاطر ارزان بودنشان معروفند اما مدت گارانتی آنها خیلی کوتاه است و نهایتاً به یک ماه می رسد و گاهی نیز گارانتی ندارند به نظر می رسد. تهیه ی چنین RAMهایی نوعی خطر کردن است. همچنین کاربرانی که این RAMها را تهیه کرده اند اظهار می کنند سرعت آنها از سایر RAMها کمتر است.

● سخن آخر

بیشتر برنامه های کاربردی وابسته به ویندوز به نحوی طراحی شده اند که مقدار زیادی RAM نیاز دارند. بعد از پردازشگر، RAM مهمترین عامل برای تعیین عملکرد کامپیوتر است. اگر گاهی از درایو دیسک سخت تان صدای جیرجیر می شنوید و یا سیستم هنگام تغییر وضعیت بین برنامه ها شما را منتظر می گذارد، لازم است که RAMتان را ارتقاء دهید چون این علایم نشان می دهند که شما به RAM بیشتری نیاز دارید.

تعیین این که چه مقدار از RAM واقعاً می تواند برای یک کاربر مفید باشد کار دشواری است. زیرا این به نوع کاری که او انجام می دهد بستگی دارد. اما به طور متوسط در حال حاضر مقدارMB RAM128 می تواند خوب و رضایت بخش باشد.